İMKB’den BİST’e Türkiye’de Borsa’nın Tarihçesi
Tarihte ilk borsanın 1531 yılında Anvers’te, ilk borsa binasının da 1613 yılında Amsterdam’da kurulduğu biliniyor. Kaynaklar araştırılıp, İMKB’den BİST’e Türkiye’de Borsanın Tarihçesi genel olarak incelendiğinde ise borsanın tarihi Osmanlı dönemine kadar uzanıyor. Tarihi kaynaklara göre, borsanın temelleri ilk olarak yabancı tüccarların Osmanlı’ya getirdiği malların ticareti ile birlikte 19. Yüzyıl’da atılmıştır. Kırım Savaşı’ndan sonra ise hızlanan devlet borçlarının alım satım işlemleriyle borsa önem kazanmaya başlıyor… O dönemlerde ticari borsalara geçilmesi ise, 1866 yılında Dersaadet Tahvilat Borsası ile yine 1866 yılında Umum Borsalar Nizamnamesi ‘nin kuruluşlarıyla gerçekleşmiştir.
Günümüzden aşina olduğumuz menkul kıymetlerin yaygınlaşması ise Cumhuriyet yıllarında gerçekleşmiştir. O dönemlerde Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsası’nın kurulduğu ancak yaşanan zorluklar nedeniyle tam yerleşemediği ve buna bağlı olarak istenilen faaliyetlerin gerçekleştirilemediği söylenir.
1986 Yılında Faaliyet Başlıyor
İMKB’den BİST’e Türkiye’de Borsa’nın Tarihçesi, İMKB adıyla kurulup hizmete açılması, 1986 Özal dönemini işaret eder. Türkiye’de borsa, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası adıyla ilk olarak bu tarihte işleme açılmış ve hisse senetleri piyasalarında ilk işlemler yapılmaya başlanmıştır.
Borsa’nın ilk başkanı Muharrem Karslı olmakla beraber, ilk borsa binası da İstanbul’un Cağaloğlu semtinde hizmet veriyordu. Daha sonra ise bina Karaköy’e taşınmış ve hizmete orada devam etmiştir.
O yıllarda borsa işlemleri için araştırmalar yapılıp nasıl bir sistem izleneceği konusunda uğraşlar verilmiş, bunun sonucunda esnek olduğu düşünülerek Ürdün’den esinlenilen, “Tahta Sistemi” uygulamasında karar kılınmış ve işlemler bu sistem ile yapılmıştır. Borsa’da tahta, hisse senedinin işlem sırası demektir. İlk yıllarında işlemler tahtaya yazılarak yapıldığı için bu sistem “Tahta Sistemi” olarak kalmış… Bu sistemden sonra, yabancı yatırımcılara borsada yatırım yapma imkanı getirilen 1989 yılı ise, borsa açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Uzaktan İşlemler
90’lı yılları başında yaşanan ve ülke için önemli sorunlar teşkil eden ekonomik krizler ise, haliyle borsada da önemli izler bırakmıştır. 90’ların olumsuz dönemleri yaşanıp, borsa için derin izler yaratsa da dönüm noktalarına da şahit olmuştur. 1994 yılında ise teknolojinin yavaş yavaş hayatımıza girmesi ile birlikte, borsada ilk kez bilgisayarlı alım-satım işlemlerine geçilmiş ve 2001 yılında vatandaşlara bulundukları her yerden işlem yapma imkanı tanıyan “uzaktan işlem” uygulaması başlamıştır.
1995 yılında İstinye’deki binasına taşınıp günümüzde de halen orada hizmet vermeye devam eden İMKB, Nisan 2013’ten bu yana uzun yıllar kullandığı ismi ile vedalaşmıştır ve Borsa İstanbul (BİST) adıyla hizmet vermeye devam etmektedir.